"Αρχιπέλαγος": Καινοτόμος Εκπαίδευση στο Αιγαίο “Εφαρμοσμένη Θαλάσσια Προστασία”

Ολοκληρώθηκε στο ανατολικό Αιγαίο ένα πρωτοποριακό μάθημα «Εφαρμοσμένης Θαλάσσιας Προστασίας». Αποτελεί μία από τις πολλές σημαντικές δράσεις της 22ετούς συνεργασίας ανάμεσα στο Τμήμα Επιστημών Ζωής του Πανεπιστημίου Essex Αγγλίας και στο Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος. Το μάθημα αυτό διδάσκεται μέσα από δράσεις πεδίου στο Αιγαίο και είναι υποχρεωτικό διδακτέο μάθημα για τους τελειόφοιτους θαλάσσιας βιολογίας του Πανεπιστημίου Essex.

Αυτή η πρωτοποριακή εκπαίδευση πεδίου που σχεδιάστηκε από το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος και κατά τη διάρκεια πολλών ετών εξελίχθηκε με τη συνεργασία και άλλων εξειδικευμένων ευρωπαϊκών πανεπιστημίων και με τον κατάλληλο εξοπλισμό, στοχεύει στην καλύτερη εκπαίδευση των μελλοντικών επιστημόνων με βάση τις ιδιαίτερες συνθήκες της εποχής μας. Καθώς στις μέρες μας τα θαλάσσια οικοσυστήματα αλλάζουν πλέον δραστικά λόγω της ανθρώπινης παρέμβασης και της κλιματικής αλλαγής, οφείλουμε με αντίστοιχα γρήγορους ρυθμούς να προσαρμοζόμαστε στις νέες συνθήκες, να αξιοποιούμε στο μέγιστο τις νέες τεχνολογίες και να εξάγουμε τα συμπεράσματά μας σε πραγματικούς χρόνους, δίνοντας την ευκαιρία στις νέες γενιές επιστημόνων να λάβουν μέρος σε αυτά.

Η πολυεπίπεδη εκπαίδευση, φέτος ξεκίνησε με αφετηρία το νησί της Σάμου και κάλυψε τη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Σάμου και Ικαρίας. Με βάση τις παράλληλες καταγραφές από 3 σκάφη και αξιοποιώντας νέες τεχνολογίες επικεντρώθηκε στην εκπαίδευση με σύγχρονο ωκεανογραφικό εξοπλισμό, συστήματα καταγραφής βιομάζας, χαρτογραφικά συστήματα (multibeam sonar), υποβρύχια “ρομπότ” ROV διαφόρων τύπων, εργαστηριακές αναλύσεις για μικροπλαστική ρύπανση κ.α. Παράλληλα σημαντικό μέρος της εκπαίδευσης βασίστηκε στη συνεργασία με τους παράκτιους αλιείς και τους κατοίκους των νησιών, με στόχο οι φοιτητές να κατανοήσουν την ανεκτίμητη αξία της “Τοπικής Οικολογικής Γνώσης” όπως πλέον περιγράφεται και αναγνωρίζεται και από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα.

Το μάθημα της «Εφαρμοσμένης Θαλάσσιας Προστασίας» στο εξής προγραμματίζεται να προσφέρεται σε πανεπιστήμια από πολλές περιοχές του κόσμου. Αποτελεί τη βάση για την ανταλλαγή τεχνογνωσίας ανάμεσα σε διεθνείς περιβαλλοντικούς φορείς και πανεπιστήμια, με τους οποίους μοιραζόμαστε την κοινή ανησυχία για την άμεση και ουσιαστική ανάγκη της προστασίας των θαλασσών μας.

Παράλληλα, κοινός στόχος όλων μας μέσα από αυτές τις εκπαιδευτικές δράσεις είναι να συμβάλλουμε έτσι ώστε η νέα γενιά επιστημόνων που θα κληθεί να διαχειριστεί τα σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα των ευρωπαϊκών θαλασσών, να έχει τόσο δεξιότητες χρήσης των νέων τεχνολογιών, αλλά και κατανόηση ότι τα περιθώρια για τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων έχουν στενέψει ασφυκτικά. Δεν μπορούμε πλέον να κινούμαστε μόνο σε πολιτικούς ή ακαδημαϊκούς ρυθμούς, αλλά είναι απαραίτητο να επιλύουμε τα προβλήματα σε πραγματικούς χρόνους, πριν η ζημιά στις θάλασσές μας και το φυσικό περιβάλλον γίνει μη αναστρέψιμη.