Ο πρώην γ.γ. του υπουργείου Εργασίας και νυν στέλεχος του τμήματος Εργατικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, Ανδρέας Νεφελούδης, τοποθετείται ως προς την υποτιθέμενη ρύπανση στο λιμάνι της Σύρου, την κοινωνική και πολυπαραγοντική αξία του ναυπηγείου του Νεωρίου για την ελληνική οικονομία αλλά και για την, άτοπη, επερώτηση του Ν. Συρμαλένιου στη Βουλή.
Συνέντευξη στην Κατερίνα Ανδρούτσου
Θα θέλαμε ένα σχόλιο για το νέο εργασιακό νομοσχέδιο. Πώς και σε ποιό βαθμό πιστεύετε ότι θα αλλάξει τις σχέσεις εργασίας στα νησιά και στις τουριστικές επιχειρήσεις με τους εποχιακούς;
Το έκτρωμα Χατζιδάκη, ο νόμος εφιάλτης για την εργασία, πιστεύω ότι θα είναι θρυαλλίδα πολιτικών εξελίξεων. Γιατί έρχεται σε ευθεία αντίθεση και καταστρέφει τα όνειρα της Ελληνικής οικογένειας για σταθερή δουλειά. Ο ανεπάγγελτος κος Χατζηδάκης, νομοθετεί για την εργασία χωρίς να γνωρίζει τι θα πεί άγχος για δουλειά, εξάρτηση από το μεροκάματο. Με αυτή την έννοια εισάγει την απλήρωτη εργασία, εργασία που θα ανταμοίβεται όχι με λεφτά, αλλά με «χρονικό αντιστάθμισμα» (άρθρο 59). Σπάει το 8ωρο της ημερήσιας εργασίας κατόπιν επιθυμίας του εργοδότη, χωρίς συλλογική σύμβαση εργασίας (άρθρο 59 πάλι), αγνοώντας τις μελέτες διεθνών και Ευρωπαικών οργανισμών (ΠΟΥ, ΔΟΕ κλπ) που αναφέρουν ότι το 80% των εργατικών ατυχημάτων συμβαίνουν περί το τέλος του ωραρίου εργασίας και ιδιαίτερα στην υπερωριακή απασχόληση. Δημιουργεί μιά νέα στρατιά εγκλωβισμένων (ξέρουν οι φίλοι μου εργαζόμενοι του Νεώριου τι σημαίνει εγκλωβισμός) εργαζόμενων αφού δίνει το δικαίωμα στον εργοδότη να δίνει άναγκαστική άδεια 1 έτους στον εργαζόμενο, χωρίς αποδοχές, χωρίς ασφαλιστικές εισφορές. Ο οποίος για 1 χρόνο δεν θα έχει ούτε δουλειά, ούτε αποδοχές, ούτε ασφαλιστική κάλυψη, ούτε επίδομα ανεργίας. Αυτή είναι η Ν. Δημοκρατία. Επειδή κάθε νομοσχέδιο το κοιτάς με βάση το ποιούς νομίζεις ότι εκφράζει, διακινδυνεύω να πώ ότι εκφράζει αφενός τις τράπεζες και αφετέρου μιά παρασιτική επιχειρηματική ελίτ, τους γνωστούς κρατικοδίαιατους που είναι οι κολλητοί της κυβέρνησης. Η υγιής επιχειρηματικότητα είναι όλη απέναντι. Τώρα σε ό,τι αφορά στον τουρισμό, αυτή η περίοδος, όπως και πέρυσι, θα είναι η απόλυτη συντριβή της εποχιακής εργασίας, αλλά και της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Αυτό πάει να κρύψει ο Χατζιδάκης με το άρθρο 62 του Νόμου, όπως και με τις φωτογραφικές ρυθμίσεις για την Κυριακάτικη εργασία κολλητών του, ή με την περαιτέρω απαξίωση του ΣΕΠΕ. Ο Νόμος αυτός θα καταργηθεί άμεσα από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για να αναπνεύσει η εργασία.
Το 2015, 25 ημέρες μετά την εκλογή ΣΥΡΙΖΑ, το ΝΕΩΡΙΟ κλείνει γιατί η αρμόδια υπηρεσία ΙΚΑ (ΚΕΑΟ), δεσμεύει τους τραπεζικούς λογαριασμούς του ιδιοκτήτη και της εταιρείας για συσσωρευμένα χρέη προς ΙΚΑ. Πώς το αντιμετωπίσατε ως κυβέρνηση αυτό και ποιές δυσκολίες γενικότερα αντιμετώπισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην επαναλειτουργία των ναυπηγείων;
Το Νεώριο δεν έκλεισε γιατι κάποιος φορέας του Δημοσίου, θυμήθηκε μόλις εξελέγη ο ΣΥΡΙΖΑ το ‘15 να κάνει την δουλειά που δεν έκανε χρόνια. Έκλεισε γιατί η τότε ιδιοκτησία δημιουργούσε απίστευτα χρέη, αυτοσαμποτάροντας την ίδια την επένδυσή της. Με την υπόθεση του Νεώριου ασχολούμαστε από την άνοιξη του ‘15, ήρθαμε σε σύγκρουση με την απίστευτη κοροϊδία και ασυνέπεια της τότε ιδιοκτησίας. Άλλα συμφωνούσαμε στις τριμερείς στο Υπουργείο και άλλα γίνονταν. Βλέπαμε τις απίστευτες αλχημείες, τις δήθεν προοδευτικές προτάσεις διεξόδου για να φορτωθούν τα χρέη σε άλλους, όπως την απίστευτη πρόταση για αυτοδιαχείριση, ή την πρόταση για σκάφη αναψυχής, ενώ δεν ήταν σε θέση ούτε μιά βαρκούλα να επισκευάσει εκείνη την περίοδο από την απαξίωση στην οποία είχε φέρει το Νεώριο η παλιά ιδιοκτησία. Και ενώ όλο αυτό το θέατρο ήταν σε εξέλιξη, αυτοί που πλήρωναν όπως πάντα την νύφη ήταν οι εργαζόμενοι και κατά συνέπεια η οικονομία του Νησιού. Οι δυσκολίες ήταν πολλές, γιατί εξίσου πολλοί ήταν οι καλοθελητές και τα συμφέροντα με τα οποία συγκρουστήκαμε στην πορεία απαξίωσης αλλά και στην πορεία της επαναλειτουργίας.
Συμφέροντα με πολλούς παίκτες. Ήταν πράγματι πολύ δύσκολη η πορεία επαναλείτουργίας με το νέο επενδυτή, ο σχεδιασμός του πλάνου εξυγίανσης, με κεντρικό στόχο τη διατήρηση των θέσεων εργασίας και την πληρωμή μέχρι δεκάρας των απλήρωτων δεδουλευμένων αποδοχών, όπως και η επιλογή να μην περικοπούν τα οφειλόμενα στους τοπικούς προμηθευτές. Ήταν πολλοί αυτοί που πήγαν να μπλοκάρουν την επένδυση. Έχασαν όλοι. Κέρδισε η Σύρος, κέρδισαν οι εργαζόμενοι.
Με την επαναλειτουργία του ΝΕΩΡΙΟΥ ανοίγουν 700 νέες θέσεις εργασίας. Γεγονός σημαντικό για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αλλά κυρίως για την Σύρο. Θεωρείτε ότι αυτό σας έδωσε τη νίκη στις εκλογές του 2019 στη Σύρο;
Μερικοί δεν έχουν καταλάβει ακόμα και τώρα που δικαιώθηκε η επιλογή μας να στηρίξουμε την βιώσιμη επαναλειτουργία, γιαυτό αξίζουν συγχαρητήρια στο σωματείο, το εύρος αλλά και τις δυσκολίες του εγχειρήματος. Οι αρμοί της γραφειοκρατίας που καθυστερούσαν την επίλυση εκκρεμοτήτων με τον ΕΦΚΑ, ήταν και αυτό μιά δυσκολία.. Για μας ήταν μιά μικρή επανάσταση, όπως επανάσταση ήταν και η παράλληλη επίλυση του θέματος Μαρινόπουλου –Σκλαβενίτη, που και εκεί διάφοροι (ποικίλων χρωμάτων) προσπάθησαν να εμποδίσουν, αλλά σώσαμε 15.000 θέσεις εργασίας. Ήταν μιά επανάσταση δουλειάς, ζωής και ανάσας. Έτσι πρέπει να το δούν όλοι και τότε θα μπορέσουν να σκεφτούν δημιουργικά, με επιείκεια για τις όποιες καθυστερήσεις και όχι μίζερα ή με κακοπιστία. Νομίζω ότι πράγματι οι πολίτες εκτίμησαν τις προσπάθειες μας και το απέδειξαν στις κάλπες. Χρέος μας, του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ εννοώ, είναι τώρα να αποκτήσει μιά όμορφη, σταθερή πολιτικά και δημιουργική συνεργασία με τους εργαζόμενους και την επιχείρηση για την διεύρυνση του ρόλου του Ναυπηγείου στο σύνολο της ζωής της Σύρου. Θα ήθελα επίσης να πω πως είναι σημαντικό να προσπαθούμε να καταλάβουμε τη φράση: «…δεν έχω λεφτά να πάρω το γάλα του παιδιού μου…», να την ερμηνεύσουμε ψυχολογικά αλλά και πραγματολογικά και να πορευτούμε με την αντίχηση της στο μυαλό μας για να ανταποκριθούμε στην ελπίδα του ανθρώπου που ταλαιπωρείται από σαφείς πολιτικές, γιατί όλο αυτο το χάος με το Νεώριο ήταν δημιούργημα της παράταξης της ΝΔ , όπως δημιούργημα της ίδιας παράταξης είναι ο ίδιος εφιάλτης που αναπαράγεται με τους ίδιους καταστροφικούς όρους σήμερα στην Ελευσίνα από την ίδια ιδιοκτησία.
Θα μπορούσε το ΝΕΩΡΙΟ, όπως λειτουργεί σήμερα, να γίνει υπόδειγμα για την ανάπτυξη και αν ναι με ποιο τρόπο;
Τα βήματα που έχουν γίνει από το 2019 είναι ορατά στην τοπική κοινωνία, αλλά και στο σύνολο της ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας στην χώρα. Όταν έχεις μέσα σε αυτή την κρίση, χωρίς κρατικοδίαιτους ιδιοκτήτες, μιά λίστα αναμονής μέχρι τον Μάρτη του 2022, όταν έχεις σχεδόν ολοκληρώσει το πρόγραμμα της περιβαλλοντικής εξυγίανσης μιάς εγκατελελειμένης βιομηχανικής μονάδας, όταν έχεις καταφέρει να σταθείς στα πόδια σου οικονομικά και το ΚΥΡΙΟΤΕΡΟ όταν βλέπεις χαμογελαστούς εργαζόμενους, λες ότι κάτι καλό γίνεται σε εκείνη την γωνιά του λιμανιού. Μιά γωνιά που δεν υπάρχουν πιά οι λόφοι με τα υπολείματα της αμμοβολής, όπου το 80% και πλέον δεν γίνεται με αμμοβολή αλλά με υδροβολή, όπου τώρα τοπθετούνται μηχανήματα για την παρακολούθηση της ενδεχόμενης ρύπανσης του αέρα, για να μπορείς να παίρνεις μέτρα, λες ότι αυτή η επένδυση μπορεί να αποτελέσει υπόδειγμα υγιούς επιχειρηματικότητας και αισθάνεσαι υπερήφανος, ως κυβέρνηση που συνέβαλλες σε αυτό. Και είσαι περισσότερο υπερήφανος γιατί, με τις σχέσεις εμπιστοσύνης που έχουν οικοδομηθεί, μπορείς να κάνεις βελτιωτικές παρατηρήσεις, χωρίς να θεωρηθεί ότι επιβουλεύεσαι τη δουλειά των εργαζομένων, γιατί πράγματι πάντα χρειάζεται η διαρκής βελτίωση. Με χαρά είδα, αν και ακόμα στο μεταβατικό στάδιο, ότι εκατοντάδες συμβάσεις έγιναν αορίστου χρόνου. Ελπίζω να επιτευχθεί η αρμόζουσα ισορροπία πλήρους και μερικής απασχόλησης. Και ελπίζω να μπορέσουν οι τοπικοί φορείς, (πχ επιμελητήριο Κυκλάδων να βρεί τον τρόπο μαζί με το εργατικό κέντρο), να βρούν τους πόρους για να παραχθούν ειδικότητες που λείπουν, για να πιστοποιηθούν επαγγελματικά οι ήδη εργαζόμενοι και για να ενισχυθούν οι δραστηριότητες μαθητείας που έχει αναλάβει η επιχείρηση. Το Νεώριιο μπορεί να αποτελέσει μια πρώτη πηγή οριστικής αντιμετώπισης της ντόπιας ανεργίας. Μπορεί να αποτελέσει μοντέλο ολοκληρωμένης τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης.
Ποιο είναι το όφελος για την τοπική κοινωνία από τη λειτουργία του ναυπηγείου; Νομίζετε ότι μπορεί να λειτουργήσει ως υπόδειγμα ανάπτυξης;
Συνεχίζοντας λοιπόν από την προηγούμενη ερώτηση, μπορώ να πω με απόλυτη βεβαιότητα πως ΝΑΙ το Νεώριο μπορεί να γίνει ο πυλώνας για μιά πολυεπίπεδη και πολυκλαδική ανάπτυξη του Νησιού. Αυτό είναι το όραμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, αυτό είναι το όρμα των υγιών προοδευτικών δυνάμεων του Νησιού και των Κυκλάδων. Είπα και προηγούμενα ότι το Νεώριο μπορεί να είναι το βαρύ πυροβολικό για την ανάπτυξη και την διεύρυνση της απασχόλησης στο Νησί και όχι μόνο. Από την άλλη μπορεί να γίνει Ευρωπαικό παράδειγμα, βέλτιστη πρακτική βιομηχανικής ανασυγκρότησης, μπορεί να υποδεχτεί επισκέπτες βιομηχανικού τουρισμού, μπορεί να αναπτύξει συνεργασίες με πανεπιστήμια όλου του κόσμου, είτε στο πεδίο της έρευνας (πχ για την οικολογική ναυπηγική), ειτε στο πεδίο εφαρμογής των παραμετρων της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και της χρήσης της τεχνολογικής καινοτομίας στην ανάπτυξη της βαριάς βιομηχανικής παραγωγής. Με την έννοια αυτή, ΝΑΙ το Νεώριο εκτός από την εξειδικευμένη απασχόληση στον κλάδο της ναυπηγοεπισκευής, μπορεί να εισφέρει τα μέγιστα στον θεματικό τουρισμό, στην τεχνολογική και πανεπιστημιακή έρευνα και τέλος να συμπαρασύρει στην τροχιά της ανάπτυξης όλο το νησί, ολόκληρες τις Κυκλάδες.
Νομίζω πως το τέλος του βραχνά για την επαναλειτουργία του, μας βοηθά να οραματιζόμαστε, να κάνουμε όχι τρελλά αλλά πρακτικά και άμεσης εφαρμογής όνειρα πολιτικής. Εξάλλου ο ρόλος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ως κόμματος του συνόλου της προοδευτικής παράταξης, της αριστεράς της νιότης, των νέων ιδεών και της δημιουργίας, είναι στον πυρήνα αυτής της αναπτυξιακής πορείας. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ που χτίζουμε ξανά, θέλουμε να αποτελεί τη δημιουργική και γοητευτική πλευρά του πολιτικού συστήματος, κόντρα στο αποκρουστικό που αναπαράγεται καθημερινά, κόντρα στη διαπλοκή, την εργασιακή ανασφάλεια και την επιχειρηματική παρακμή αυτής της κυβέρνησης. Αυτόν τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ οικοδομούμε και καλούμε με ανοιχτή καρδιά και καθαρό μυαλό όλες τις φωτεινές δυνάμεις του νησιού να πάρουν μέρος.
Ο βουλευτής Κυκλάδων Νίκος Συρμαλένιος, του κόμματός σας, συντάχθηκε με τις θέσεις της ΜΚΟ Παρατηρητήριο Περιβάλλοντος, φωτογραφίζοντας την ιδιοκτησία Ξενοκώστα και το ΝΕΩΡΙΟ ως τον μοναδικό ρυπαντή του λιμανιού της Σύρου με βαρέα μέταλλα. Δήλωσε επίσης ότι θεωρεί απαράδεκτο η ΟΝΕΞ να συνεισφέρει και αυτή μεταξύ άλλων φορέων οικονομικά, στην μελέτη που θα κάνει το Πολυτεχνείο Κρήτης μέσω της Περιφέρειας Ν.Αιγαίου και του λιμενικού ταμείου Σύρου.Θεωρείτε και εσείς ότι αυτή η οικονομική προσφορά από την ΟΝΕΞ, η οποία έχει χρηματοδοτήσει και άλλους δημόσιους φορείς του νησιού, γίνεται για να ποδηγετήσει την έρευνα και να έχει ευνοϊκή μεταχείριση; Πιστεύετε ότι ένας φορέας σαν το Πολυτεχνείο Κρήτης, θα μπορούσε να πάρει …΄’μίζα’ και να δώσει ψεύτικα αποτελέσματα; Συμμερίζεστε την άποψη του βουλευτή σας;
Καταρχήν να ξεκαθαρίσω πως ο βουλευτής μας δεν συντάχθηκε με το Παρατηρητήριο, ούτε φωτογράφισε το Νεώριο ως τον ρυπαντή του λιμανιού. Το λέω αυτό γιατί θέλω να είμαι δίκαιος με όλους. Ο κος Συρμαλένιος, όμως, νομίζω πώς προσπαθώντας να καλύψει το κενό του Δήμου, που έπρεπε από την πρώτη στιγμή να παρέμβει και να μην επιτρέψει μιά μορφή εμφύλιας τοπικής σύγκρουσης, έκανε μιά επερώτηση στην Βουλή εντελώς αχρείαστη. Θα μπορούσε πολύ απλά να κάνει παρέμβαση είτε στον Υπουργό, είτε στους Τοπικούς φορείς για να συνθέσει τις αντιθέσεις, αφού έτσι και αλλιώς ήταν, κατά την περίοδο της κρίσης, από τους βασικούς συντελεστές των προσπαθειών για την επαναλειτουργία του Νεωρίου. Αδίκησε τον εαυτό του επίσης αφού στηρίχθηκε και αυτός σε στοιχεία που τελικά δεν είχαν καμμία επιστημονική βάση, όπως αποδείχτηκε από τις ανακοινώσεις των εμπλεκομένων φορέων. Δεν υπήρξε μελέτη και δεν υπήρξε πιστοποιημένη έρευνα και πιστοποιημένη δειγματοληψία. Από την άλλη πλευρά, ο Νίκος ο Συρμαλένιος είναι και αυτός από αυτούς που συμμερίζονται απόλυτα το όραμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για τον ρόλο του Νεωρίου της Σύρου, όπως το παρουσίασα προηγουμένως. Δεν γνωρίζω τι είπε για την χρηματοδότηση της μελέτης, οπότε δεν μπορώ να αναφερθώ σε κάποια τοποθέτηση που δεν γνωρίζω. Πρέπει όμως να πω ότι για μας, πάγια πρακτική θεωρούμε ότι πρέπει να αποτελεί για τις βιομηχανικές μονάδες η ίδια η Ευρωπαική οδηγία, ότι οι ίδιες πρέπει να χρηματοδοτούν μελέτες και δράσεις για την περιβαλλοντική προστασία. Παράλληλα νομίζω ότι όλες οι μονάδες πρέπει να χρηματοδοτούν δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ), ως βασικό προαπαιτούμενο για τη συστηματική συνεργασία μιάς βιομηχανικής μονάδας με το τοπικό κοινωνικό δυναμικό. Υπό αυτό το πρίσμα, εμείς επικροτούμε τη χρηματοδότηση όπως γίνεται, έχοντας απόλυτη εμπιστοσύνη στο δημόσιο Πανεπιστήμιο για την επιστημονική αρτιότητα της δουλειάς του. Εκείνο που απαιτείται είναι να κάνουν ΟΛΟΙ αυτό που κάνουμε εμείς ΔΗΜΟΣΙΑ. Να δεσμευτούν ΟΛΟΙ ότι θα σεβαστούν και την τελευταία λέξη του πορίσματος της μελέτης.
Για ποιους λόγους κρίνατε ότι έπρεπε να επισκεφθείτε την Σύρο άμεσα; Τι ρόλο έπαιξε σε αυτή την επίσκεψη η αντίδραση του σωματείου των εργαζομένων στο ΝΕΩΡΙΟ, εναντίον του βουλευτή σας Νίκου Συρμαλένιου; Πόσο αρνητικά έχει επηρεάσει την εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ, η μέχρι τώρα στάση του Νίκου Συρμαλένιου;
Η αλήθεια είναι, δεν είναι κάποιο μυστικό, ότι η ερώτηση έτσι όπως έγινε (χωρίς καμμιά συννενόηση κιόλας με τους θιγόμενους φορείς) προκάλεσε αντιπαραθέσεις, πολλές φορές με οξείς και κακούς χαρακτηρισμούς τόσο με το σωματείο, όσο και με το ΕΚΚ. Προκάλεσε και μιά εσωτερική τριβή. Αυτό λοιπόν ήρθαμε να αντιμετωπίσουμε από κοινού με τον σ. Συρμαλένιο, με εντολή της ηγεσίας του κόμματος (έχετε στα χέρια σας το σχετικό κείμενο με τίτλο «προστατευουμε το Νεώριο, ενσισχούουμε την Σύρο και τις Κυκλάδες» που ήταν ο οδηγός μας σε αυτές τις συναντήσεις.), τα προβλήματα που είχαν δημιουργηθεί και πάνω από όλα να διαβεβαιώσουμε ρητά και κατηγορηματικά την τοπική κοινωνία ότι για μας το Νεώριο αποτελούσε και αποτελεί μιά μεγάλη και σταθερή στρατηγική επιλογή μακράς πνοής για το Νησί, όπως την παρουσίασα παραπάνω. Έτσι έγιναν πολλές συναντήσεις, πότε δύσκολες και πότε όχι, αλλά πολύ χρήσιμες και ωφέλιμες όπου μας δόθηκε η ευκαιρία να διατυπώσουμε με ακρίβεια τις θέσεις μας. Όπως έγιναν και συναντήσεις με άλλους φορείς (πχ επιμελητήριο) όπου ζητήσαμε να βρεθεί ένας τρόπος για παραγωγή νέων ειδικοτήτων για ανέργους του νησιού κλπ. Τέλος έγιναν συναντήσεις με ζωντανές και δημιουργικές δυνάμεις του νησιού που συμμερίζονται το κάλεσμα του προέδρου μας Αλέξη Τσίπρα για τη διεύρυνση της επικοινωνίας του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ με τους αρμούς των τοπικών κοινωνιών.
Πιστεύω και ελπίζω ότι αυτό το ταξίδι, το πρώτο μου μετά από δύο χρόνια, στέφθηκε από επιτυχία, οι παρεξηγήσεις έχουν αρθεί.
Απλώς να ξαναπώ πως πρέπει ΟΛΟΙ να αντιληφθούμε το μέγεθος που έχει για το νησί η επαναλειτουργία του Νεώριου και γι’αυτό πρέπει να εργαστούμε μαζί με εργαζόμενους και επιχείρηση για τη διαρκή βελτίωση του.