Οι ειδικοί του τουρισμού κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις συνέπειες του υπερτουρισμού στην Ευρώπη. Αγαπημένοι προορισμοί, όπως η Βαρκελώνη, η Βενετία, ακόμα και η Λισαβόνα εκπέμπουν SOS, με τις υποδομές να αδυνατούν να αντέξουν την πίεση από τα εκατομμύρια των επισκεπτών, τους μόνιμους κατοίκους να βρίσκονται σε απόγνωση και τους επισκέπτες να μην βιώνουν τη μοναδική τουριστική εμπειρία που περίμεναν.
Στην Ελλάδα, η Σαντορίνη είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα κορεσμένου τουριστικού προορισμού, με τη Μύκονο να την ακολουθεί. Τα νησιά βουλιάζουν στις περιόδους αιχμής, στα σοκάκια με δυσκολία περπατά κανείς, οι οργανωμένοι χώροι στάθμευσης είναι ελάχιστοι, η αποκομιδή των σκουπιδιών συνεχής αγώνας με τις γνωστές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, τα δίκτυα ύδρευσης και ηλεκτρισμού έχουν ξεπεραστεί προ πολλού, ενώ ακόμα και το σχετικά νέο οδικό δίκτυο δεν μπορεί να εξυπηρετήσει κατοίκους και επισκέπτες την καλοκαιρινή περίοδο.
Σε αυτά προστίθενται η άναρχη δόμηση και η υπερδόμηση, οι οποίες διαταράσσουν ανεξέλεγκτα την εικόνα του νησιού, αλλά και η τουριστική εκμετάλλευση μέσω πλατφορμών βραχυχρόνιας μίσθωσης κάθε διαθέσιμης κατοικίας με συνέπεια δάσκαλοι, ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, αστυνομικοί κ.α. να βρίσκονται ενώπιον μίας πραγματικής πρόκλησης. Χαρακτηριστικό είναι το πρόσφατο παράδειγμα του πνευμονολόγου στη Μήλο, που εγκατέλειψε το νησί, καθώς δεν υπήρχε ούτε ένα δωμάτιο διαθέσιμο για να μείνει.
Ανάγκη κεντρικού στρατηγικού σχεδιασμού για βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη των νησιών
Παράγοντες της τουριστικής αγοράς με πορεία δεκαετιών στο χώρο έχουν πολλάκις επισημάνει ότι χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό για βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, η οποία θα λαμβάνει υπ’όψιν τη φέρουσα ικανότητα των νησιών και ιδίως των μικρών νησιών των Κυκλάδων και παράλληλα εκσυγχρονισμό και περαιτέρω ανάπτυξη των υποδομών για τη βελτίωση της ποιότητας των βασικών προσφερόμενων υπηρεσιών σε κατοίκους, αλλά και την εξυπηρέτηση πολλαπλάσιου αριθμού επισκεπτών, το τουριστικό προϊόν των Κυκλάδων θα υποβαθμίζεται και η ζωή των μόνιμων κατοίκων θα καταντήσει αφόρητη.
Στρατηγική επιλογή του Υπουργείου Τουρισμού η στροφή στον ποιοτικό τουρισμό
Η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Τουρισμού φαίνεται να έχουν αντιληφθεί την κατάσταση, καθώς η στρατηγική τους για την ανάπτυξη του τουρισμού δεν στοχεύει πλέον στην άνοδο των αφίξεων, αλλά συγκεκριμένα στην προσέλκυση περισσότερων επισκεπτών υψηλής προστιθέμενης αξίας για την οικονομία και την τοπική κοινωνία. Στρατηγική επιλογή τους, δηλαδή, είναι η στροφή στη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και τον ποιοτικό τουρισμό, εγκαταλείποντας την ανεξέλεγκτη αύξηση του μαζικού τουρισμού.
Calilo: όραμα ήπιας τουριστικής ανάπτυξης υψηλής προστιθέμενης αξίας για την Ίο
Με την ίδια στρατηγική και φιλοσοφία εργάζεται για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη στο νησί της Ίου το Calilo της οικογένειας Μιχαλόπουλου. Επενδυτές πρώτης γενιάς στον τουρισμό με φρέσκα μυαλά και πολλή αγάπη για το νησί της καρδιάς τους, απέρριψαν το μοντέλο της άναρχης τουριστικής ανάπτυξης της Σαντορίνης και της Μυκόνου με έμφαση στον μαζικό τουρισμό, το εύκολο κέρδος και τη διαρκή αύξηση του αριθμού των επισκεπτών. Πρεσβεύουν τις αρχές της ήπιας τουριστικής ανάπτυξης με βασικά χαρακτηριστικά την υψηλή ποιότητα υπηρεσιών, την περιορισμένη δόμηση, την αρμονική ενσωμάτωση στην τοπική κοινωνία, το διαρκώς βελτιούμενο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και συνολικά την αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου στο νησί με τη στήριξη της τοπικής οικονομίας και την ανάπτυξη κοινωνικής δράσης για την κάλυψη των υφιστάμενων χρόνιων αναγκών και ελλείψεων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πρόταση δωρεάς εκτάσεων ιδιοκτησίας της οικογένειας, καθώς και όλων των απαιτούμενων μελετών για την κατασκευή αεροδρομίου στο νησί της Ίου – πάγιο αίτημα χρόνων των κατοίκων, οι οποίοι για μεγάλο χρονικό διάστημα από το τέλος φθινοπώρου έως την άνοιξη παραμένουν κυριολεκτικά αποκομμένοι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την τροφοδοσία του νησιού, αλλά και την παροχή ιατρικών υπηρεσιών στους μόνιμους κατοίκους του νησιού.