Πισίνες στη Νάξο – Πόσο νερό καταναλώνουν και τι δείχνει η μελέτη του ΕΜΠ για τη λειψυδρία
Η Νάξος, το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων, βρίσκεται κάθε καλοκαίρι στο επίκεντρο της τουριστικής κίνησης – και μαζί, στο επίκεντρο της συζήτησης για τους υδάτινους πόρους και την ανθεκτικότητα του νησιού απέναντι στη λειψυδρία. Μία πρόσφατη μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Τουλούζης, έρχεται να δώσει αριθμούς και δεδομένα γύρω από έναν πολυσυζητημένο “ένοχο”: τις πισίνες.
Σύμφωνα με τη μελέτη, στη Νάξο η συνολική ετήσια κατανάλωση νερού από πισίνες εκτιμάται μεταξύ 98.000 και 124.000 κυβικών μέτρων. Η ποσότητα αυτή ισοδυναμεί με την ετήσια κατανάλωση νερού περίπου 1.500 έως 6.800 κατοίκων. Ωστόσο, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι, παρά το εντυπωσιακό νούμερο, οι πισίνες ευθύνονται για ένα μικρό ποσοστό της συνολικής ζήτησης σε νερό του νησιού, ειδικά σε σχέση με τη γεωργία – μια μόνο καλλιέργεια πατάτας χρειάζεται έως και 4.500 κυβικά μέτρα ανά εκτάριο το χρόνο.
Η ψευδαίσθηση της “σπατάλης”
Η μελέτη τονίζει πως οι πισίνες, λόγω της ορατής και πολυτελούς φύσης τους, δημιουργούν την εντύπωση της υπερβολής, σε αντίθεση με άλλες μορφές κατανάλωσης που περνούν “αθόρυβα”. Έτσι, πολλές φορές στο δημόσιο διάλογο προβάλλονται ως κύρια αιτία λειψυδρίας, χωρίς αυτό να ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα.
Στη Νάξο –όπου ο τουρισμός συνδέεται στενά με την οικονομική δραστηριότητα του νησιού– οι πισίνες αποτελούν πλέον βασικό στοιχείο της εμπειρίας διαμονής. Η αλήθεια όμως, όπως δείχνουν τα στοιχεία του ΕΜΠ, είναι ότι η διαχείριση του νερού δεν εξαρτάται μόνο από το πόσες πισίνες υπάρχουν, αλλά από το πώς λειτουργούν.
Νερό και ενέργεια: το διπλό αποτύπωμα
Η μελέτη αναδεικνύει και τη διάσταση της ενέργειας. Η χρήση νερού στις πισίνες της Νάξου συνεπάγεται ετήσια κατανάλωση 384 έως 846 MWh – ποσότητα που ισοδυναμεί με την κατανάλωση εκατοντάδων νοικοκυριών. Το γεγονός αυτό δείχνει πως το ενεργειακό αποτύπωμα είναι εξίσου σημαντικό με το υδατικό και δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Τεχνολογία και λύσεις για βιώσιμη διαχείριση
Η μελέτη δεν στοχοποιεί τις πισίνες, αλλά προτείνει ρεαλιστικές λύσεις που μπορούν να μειώσουν δραστικά την κατανάλωση πόσιμου νερού:
-
αξιοποίηση βρόχινου νερού,
-
ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση,
-
σχεδιασμός πισινών με ενεργειακή και υδατική αυτονομία.
Για παράδειγμα, με επαρκή υποδομή συλλογής βρόχινου νερού –δέκα έως είκοσι φορές μεγαλύτερη από την επιφάνεια της πισίνας– μια μονάδα μπορεί να καλύψει μεγάλο μέρος των αναγκών της.
Η Νάξος μπροστά στην πρόκληση
Το συμπέρασμα είναι σαφές: οι πισίνες στη Νάξο δεν αποτελούν τον κύριο υπεύθυνο για τη λειψυδρία, αλλά δεν είναι και αμελητέες. Αντί να αντιμετωπίζονται ως “πολυτέλεια που κοστίζει”, μπορούν να εξελιχθούν σε παράδειγμα βιώσιμης διαχείρισης με σύγχρονες τεχνολογίες και σωστό σχεδιασμό.
Η συζήτηση για το νερό στο νησί δεν αφορά μόνο το “πόσο” καταναλώνουμε, αλλά το πώς μπορούμε να το χρησιμοποιούμε πιο έξυπνα – με ισορροπία ανάμεσα στον τουρισμό, τη γεωργία και την καθημερινότητα των κατοίκων.
Η Νάξος, το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων, βρίσκεται κάθε καλοκαίρι στο επίκεντρο της τουριστικής κίνησης – και μαζί, στο επίκεντρο της συζήτησης για τους υδάτινους πόρους και την ανθεκτικότητα του νησιού απέναντι στη λειψυδρία. Μία πρόσφατη μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Τουλούζης, έρχεται να δώσει αριθμούς και δεδομένα γύρω από έναν πολυσυζητημένο “ένοχο”: τις πισίνες.
Σύμφωνα με τη μελέτη, στη Νάξο η συνολική ετήσια κατανάλωση νερού από πισίνες εκτιμάται μεταξύ 98.000 και 124.000 κυβικών μέτρων. Η ποσότητα αυτή ισοδυναμεί με την ετήσια κατανάλωση νερού περίπου 1.500 έως 6.800 κατοίκων. Ωστόσο, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι, παρά το εντυπωσιακό νούμερο, οι πισίνες ευθύνονται για ένα μικρό ποσοστό της συνολικής ζήτησης σε νερό του νησιού, ειδικά σε σχέση με τη γεωργία – μια μόνο καλλιέργεια πατάτας χρειάζεται έως και 4.500 κυβικά μέτρα ανά εκτάριο το χρόνο.
Η ψευδαίσθηση της “σπατάλης”
Η μελέτη τονίζει πως οι πισίνες, λόγω της ορατής και πολυτελούς φύσης τους, δημιουργούν την εντύπωση της υπερβολής, σε αντίθεση με άλλες μορφές κατανάλωσης που περνούν “αθόρυβα”. Έτσι, πολλές φορές στο δημόσιο διάλογο προβάλλονται ως κύρια αιτία λειψυδρίας, χωρίς αυτό να ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα.
Στη Νάξο –όπου ο τουρισμός συνδέεται στενά με την οικονομική δραστηριότητα του νησιού– οι πισίνες αποτελούν πλέον βασικό στοιχείο της εμπειρίας διαμονής. Η αλήθεια όμως, όπως δείχνουν τα στοιχεία του ΕΜΠ, είναι ότι η διαχείριση του νερού δεν εξαρτάται μόνο από το πόσες πισίνες υπάρχουν, αλλά από το πώς λειτουργούν.
Νερό και ενέργεια: το διπλό αποτύπωμα
Η μελέτη αναδεικνύει και τη διάσταση της ενέργειας. Η χρήση νερού στις πισίνες της Νάξου συνεπάγεται ετήσια κατανάλωση 384 έως 846 MWh – ποσότητα που ισοδυναμεί με την κατανάλωση εκατοντάδων νοικοκυριών. Το γεγονός αυτό δείχνει πως το ενεργειακό αποτύπωμα είναι εξίσου σημαντικό με το υδατικό και δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Τεχνολογία και λύσεις για βιώσιμη διαχείριση
Η μελέτη δεν στοχοποιεί τις πισίνες, αλλά προτείνει ρεαλιστικές λύσεις που μπορούν να μειώσουν δραστικά την κατανάλωση πόσιμου νερού:
αξιοποίηση βρόχινου νερού,
ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση,
σχεδιασμός πισινών με ενεργειακή και υδατική αυτονομία.
Για παράδειγμα, με επαρκή υποδομή συλλογής βρόχινου νερού –δέκα έως είκοσι φορές μεγαλύτερη από την επιφάνεια της πισίνας– μια μονάδα μπορεί να καλύψει μεγάλο μέρος των αναγκών της.
Η Νάξος μπροστά στην πρόκληση
Το συμπέρασμα είναι σαφές: οι πισίνες στη Νάξο δεν αποτελούν τον κύριο υπεύθυνο για τη λειψυδρία, αλλά δεν είναι και αμελητέες. Αντί να αντιμετωπίζονται ως “πολυτέλεια που κοστίζει”, μπορούν να εξελιχθούν σε παράδειγμα βιώσιμης διαχείρισης με σύγχρονες τεχνολογίες και σωστό σχεδιασμό.
Η συζήτηση για το νερό στο νησί δεν αφορά μόνο το “πόσο” καταναλώνουμε, αλλά το πώς μπορούμε να το χρησιμοποιούμε πιο έξυπνα – με ισορροπία ανάμεσα στον τουρισμό, τη γεωργία και την καθημερινότητα των κατοίκων.
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση https://www.mdpi.com/2073-4441/17/20/2934
