Μανώλης Κουλλιάς : Η νέα νομοθεσία για την παράκτια αλιεία επιβαρύνει έναν γερασμένο κλάδο– Οι αλιείς ζητούν λύσεις βιώσιμες και ρεαλιστικές
Συνέντευξη στον Λάμπρο Δεμερτζή
Ο Πρόεδρος του Σωματείου Παράκτιας Αλιείας Καλύμνου και της Ένωσης Πλοιοκτητών Παράκτιας Αλιείας Ελλάδος, Μανώλης Κουλλιάς, καταγγέλλει ως εξοντωτικά και πρακτικά ανεφάρμοστα τα μέτρα που επιχειρεί να επιβάλει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στην παράκτια αλιεία. Όπως υπογραμμίζει, μιλώντας στην εφημερίδα «Κυκλαδική» η χρήση πιστοποιημένων ζυγαριών και η τήρηση χειρόγραφων αρχείων επί τρία χρόνια, δημιουργούν δυσανάλογα βάρη στους αλιείς και υπονομεύουν το επάγγελμα, χωρίς να εξυπηρετούν ουσιαστικό έλεγχο. Παρά την ύπαρξη ήδη διαθέσιμων ηλεκτρονικών μέσων καταγραφής, η νέα νομοθεσία επιβαρύνει έναν γηρασμένο κλάδο και εντείνει την αβεβαιότητα για το μέλλον του.
Παράλληλα, εκφράζει την αγανάκτηση του κλάδου για την απραξία ως προς την αντιμετώπιση του λαγοκέφαλου, ζητώντας την άμεση επικήρυξή του — μέτρο που έχει ήδη εφαρμοστεί με επιτυχία στην Κύπρο και την Τουρκία. Έπειτα από χρόνια πίεσης, υπήρξε προφορική αποδοχή του αιτήματος, ενισχύοντας την ελπίδα για ουσιαστικές λύσεις.
Ανεφάρμοστα και εξοντωτικά τα μέτρα που επιχειρεί να επιβάλλει το Υπουργείο στην παράκτια αλιεία
Ο Πρόεδρος του Σωματείου Παράκτιας Αλιείας και Ξιφία Καλύμνου και Πρόεδρος της Ένωσης Πλοιοκτητών Παράκτιας Αλιείας Ελλάδος, κ. Μανώλης Κουλλιάς, ερωτηθείς για τις πρόσφατες πανελλαδικές κινητοποιήσεις των αλιέων, υπογράμμισε την αδυναμία εφαρμογής των νέων μέτρων που προωθεί το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κάνοντας λόγο για εξοντωτικές και ανεφάρμοστες ρυθμίσεις.
Ο κ. Κουλλιάς επισήμανε ότι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ε.Ε., η Κάλυμνος διαθέτει τον μεγαλύτερο στόλο παράκτιας αλιείας στην Ευρώπη. Όπως ανέφερε, το πανελλαδικό συλλαλητήριο που οργανώθηκε στα λιμάνια όλης της χώρας προέκυψε ως αντίδραση σε μία υπουργική απόφαση του Φεβρουαρίου 2023, η οποία τέθηκε φέτος σε εφαρμογή. Η απόφαση αυτή, μεταξύ άλλων, απαιτεί από τους αλιείς να ενημερώνουν το κατά τόπους Λιμεναρχείο τέσσερις ώρες πριν την επιστροφή τους στο λιμάνι, προκειμένου να παρίσταται λιμενικός για τη ζύγιση των αλιευμάτων. Ο κ. Κουλλιάς τόνισε πως κάτι τέτοιο είναι πρακτικά αδύνατο, καθώς δεν υπάρχει το απαραίτητο προσωπικό, για την εξυπηρέτηση των περίπου 13.000-14.000 ψαράδων σε όλη τη χώρα, αν αναλογιστούμε μάλιστα πως ένα νησί μπορεί να έχει 3 , 4 μικρότερα λιμάνια, όπου υπάρχουν οι αντίστοιχοι συνάδελφοι. «Ποιος είναι ο σκοπός αυτού του μέτρου, ρωτάμε στο Υπουργείο και ακόμα δεν έχουμε πάρει απάντηση¨, αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Κουλλιάς.
Συνεχίζοντας, σημείωσε πως το νέο μέτρο, αν εφαρμοστεί, θα επιφέρει σοβαρές ζημιές στους επαγγελματίες, καθώς η καθυστέρηση στη διάθεση των ψαριών μειώνει την εμπορική τους αξία και επηρεάζει την ποιότητα των προϊόντων που φτάνουν στον καταναλωτή.
Μετά από μεγάλη πίεση λοιπόν, το Υπουργείο είδε ότι δεν μπορεί να ανταπεξέλθει με παρουσία του Λιμενικού κατά την άφιξη του κάθε ψαρά μέσα στο λιμάνι .
«Ο σκοπός αυτού του μέτρου ήταν προφανώς για να ελέγξει τις ποσότητες, δεν υπάρχει κάποιος φορολογικός σκοπός από τη στιγμή που δεν εμπλέκεται καθόλου το Υπουργείο Οικονομικών», προσθέτει ο κ, Κουλλιάς.
Αναφορικά με τις τεχνικές λεπτομέρειες των μέτρων, ο κ. Κουλλιάς αναφέρθηκε στις απαιτήσεις για χρήση πιστοποιημένων ζυγαριών (κόστους άνω των 300 ευρώ), καθώς και στην υποχρέωση διατήρησης χειρόγραφων αρχείων επί τριετία μέσα στα σκάφη.
«Αυτές που έχουμε, οι απλές, οι καθημερινές που χρησιμοποιούμε εμείς δεν κάνουν. Είναι ένας τύπος ζυγαριάς ο οποίος ξεκινάει από 300, 400€ και πάνω και επιπλέον ζητούν ζύγιση και καταγραφή των αλιευμάτων. Μετά τη ζύγιση πρέπει να συμπληρώνουμε καθημερινά ένα έγγραφο, το οποίο-και αυτό είναι το παράλογο- δεν θα το υποβάλλουμε σε καμία υπηρεσία και θα να το κρατάμε εμείς στο δικό μας αρχείο μέσα στο σκάφος για 3 χρόνια».
Χαρακτήρισε παράλογη αυτή τη ρύθμιση, δεδομένων των συνθηκών (αλμύρα, υγρασία), επισημαίνοντας τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι αλιείς στην καταγραφή πολύπλοκων στοιχείων, με λάθη που μπορεί να επιφέρουν πρόστιμα 1.000€ και στέρηση άδειας για 10 ημέρες. «Ανά πάσα ώρα και στιγμή όταν θα έρθει στο λιμεναρχείο να κάνει έλεγχο, θα πρέπει να βρει όλα τα χαρτιά των προηγούμενων 3 ετών. Αν δεν βρει έστω και ένα αυτό θεωρείται αλιευτική παράβαση», τονίζει προσθέτει ότι «επιφέρει μια ποινή της τάξεως 1.000€ και μία στέρηση του σκάφους, στέρηση αδείας που λέμε εμείς οι ψαράδες 10 ημερών».
Ο κ. Κουλλιάς υπογράμμισε ότι ήδη το Υπουργείο διαθέτει δεδομένα για την αλιευτική παραγωγή, είτε μέσω των ηλεκτρονικών ημερολογίων που χρησιμοποιούνται από τα σκάφη άνω των 10 μέτρων σε καθημερινή βάση, είτε μέσω της μηνιαίας δήλωσης για τα μικρότερα σκάφη. «Αν το Υπουργείο ήδη λαμβάνει τις πληροφορίες αυτές ψηφιακά, ποιος είναι ο λόγος να επιβάλλονται επιπλέον χρονοβόρες διαδικασίες σε έντυπη μορφή που δεν κατατίθενται καν σε κάποια υπηρεσία;» διερωτήθηκε και η απάντηση που πήραν από το Υπουργείο είναι ότι αποτελεί ευρωπαϊκή οδηγία.
«Από τη στιγμή λοιπόν που υπάρχουν τα δεδομένα εδώ και χρόνια σε ηλεκτρονική μορφή, ρωτάμε το Υπουργείο για ποιο λόγο το ζητούν;», προσθέτει ενώ ερωτηθείς για τις πιθανές αντιδράσεις για το θέμα αυτό από πλευράς Υπουργείου, ο κ. Κουλλιάς ανέφερε ότι μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει επίσημη απάντηση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ενώ σημείωσε ότι «δεν έχουν ξεσηκωθεί οι αλιείς μόνο στην Ελλάδα. Αρχίζουν να διαμαρτύρονται για τη συγκεκριμένη νομοθεσία και σε όλη την Ευρώπη».
Η Πολιτεία πρέπει να πάρει μέτρα για την ενίσχυση των ιχθυοαποθεμάτων- Ανάγκη επικήρυξης του λαγοκέφαλου
Αναφερόμενος στην ουσία των προβλημάτων του κλάδου, ο κ. Κουλλιάς υποστήριξε πως «αν η Πολιτεία θέλει να βοηθήσει τον ψαρά, πρέπει να πάρει μέτρα για την ενίσχυση των ιχθυοαποθεμάτων, τα οποία έχουν μειωθεί δραματικά τους τελευταίους μήνες λόγω της αυξημένης ζέστης στη θάλασσα εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής».
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στο πρόβλημα του λαγοκέφαλου, που -όπως είπε- έχει καταστρέψει τα αλιευτικά εργαλεία και έχει εξαφανίσει πολλά είδη μαλακίων. « Ο λαγοκέφαλος αποτελεί ένα τεράστιο πρόβλημα για την νότια Ελλάδα, καθώς καταστρέφει τα αλιευτικά εργαλεία. Δεν μπορούμε να τον πιάσουμε γιατί έχει κοφτερά δόντια και κόβει και το παραγάδι και το δίχτυ. Έχει εξαφανίσει όλα τα μαλάκια, το χταπόδι, το καλαμάρι και τη σουπιά» .
«Από τα 330 σκάφη στην Κάλυμνο, τα 100-150 ασχολούνταν με την αλιεία μαλακίων τον χειμώνα. Φέτος οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούν να ζήσουν. Φωνάζουμε χρόνια για την ανάγκη επικήρυξης του λαγοκέφαλου, όπως έχει κάνει η Κύπρος μέσα σε 10 χρόνια δύο φορές και η Τουρκία μία. Η Ελλάδα όμως δεν έχει κάνει ακόμη τίποτα γι’ αυτό», σημείωσε.
«Γιατί δεν το κάνουμε; Υπάρχει η δυνατότητα να αλιεύσουμε τους λαγοκέφαλους, φτιάχνοντας συγκεκριμένα αλιευτικά εργαλεία , παραγάδια από σύρμα. Το έχουνε κάνει ήδη στην Κύπρο και με μεγάλη επιτυχία τη δεύτερη φορά και το κάνουν τώρα και στην Τουρκία», υπογράμμισε.
Παράλληλα, αποκάλυψε ότι ένας από τους λόγους για τους οποίους η Ελλάδα δεν προχώρησε στην επικήρυξη ήταν η πρόθεση αξιοποίησης του είδους για ερευνητικούς σκοπούς: «Δόθηκαν κάποια χρήματα για μελέτες, επειδή αυτό το είδος είναι τοξικό. Προσπάθησαν να απομονώσουν την τοξίνη του ώστε να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά στην παραγωγή φαρμάκων. Ως ιδέα, είναι θετική, αλλά πρόκειται για κάτι πολύ μακροπρόθεσμο. Στο μεταξύ, το πρόβλημα με τους λαγοκέφαλους διογκώνεται».
Ο κ. Κουλλιάς σημείωσε πως υπάρχει ήδη σχετική πρόβλεψη σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την επιβολή επικήρυξης, μέσω ειδικού χρηματοδοτικού κωδικού. «Η Κύπρος αξιοποίησε τον ευρωπαϊκό κωδικό, η Ελλάδα όχι», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Μετά από 10 χρόνια άρνησης και πίεσης προς την Πολιτεία, ο Πρόεδρος των παράκτιων αλιέων ανέφερε ότι στην τελευταία συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στις αρχές Δεκεμβρίου, με τις Περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου, Κρήτης και Πελοποννήσου – περιοχές που πλήττονται περισσότερο από το φαινόμενο – υπήρξε για πρώτη φορά προφορική αποδοχή της ανάγκης για επικήρυξη του είδους. «Περιμένουμε πλέον την επίσημη απόφαση. Το πρόβλημα είναι γνωστό, το αναγνωρίζουν όλοι. Πρέπει όμως επιτέλους να προχωρήσουμε σε πράξεις», κατέληξε.
Ανάγκη προσέλκυσης νέων στο επάγγελμα
Τέλος, αναφέρθηκε στην ανάγκη προσέλκυσης νέων στο επάγγελμα. «Ο μέσος όρος ηλικίας στον κλάδο έχει φτάσει τα 65-70 έτη. Νέα παιδιά δεν έρχονται. Είμαι 45 χρονών και είμαι ένας από τους νεότερους στην Κάλυμνο. Μόλις 3 παιδιά στον κλάδο είναι νεότερα από εμένα. Πρέπει να υπάρξουν πραγματικά κίνητρα για ανανέωση του κλάδου», κατέληξε ο κ. Κουλλιάς.
