Αντώνης Κωβαίος: «Ώρα για υπεύθυνη ενημέρωση και ρεαλισμό στο ζήτημα των τελών ύδρευσης στο Κουφονήσι»
Τις τελευταίες ημέρες το θέμα των αυξήσεων στα τέλη ύδρευσης και αποχέτευσης στο Κουφονήσι έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις και αντιδράσεις από κατοίκους και επαγγελματίες του νησιού. Με φόντο τη λειψυδρία, την αύξηση του ενεργειακού κόστους και τις πιεστικές ανάγκες συντήρησης των υποδομών, ο Αντιδήμαρχος Κουφονησίου, Αντώνης Κωβαίος, παρεμβαίνει δημόσια επιχειρώντας να δώσει απαντήσεις και τεκμηριωμένες διευκρινίσεις.
Σε εκτενή ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο κ. Κωβαίος εξηγεί το ιστορικό και τα δεδομένα που οδήγησαν στη λήψη δύσκολων αλλά –όπως υποστηρίζει– αναγκαίων αποφάσεων, με στόχο τη βιωσιμότητα των υπηρεσιών και τη διασφάλιση της επάρκειας νερού για όλα τα νησιά του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων.
Παράλληλα, αναφέρεται στη μελέτη που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη για την επιστημονική κοστολόγηση των τελών και τη δίκαιη ανακατανομή τους, ενώ απαντά σε όσους –όπως σημειώνει– επιχειρούν την «εργαλειοποίηση του ζητήματος» για προσωπικά ή πολιτικά οφέλη.
Τα όσα αναφέρει ο Αντιδήμαρχος Κουφονησίου Αντώνης Κωβαίος, σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Τις τελευταίες ημέρες έχουν ακουστεί και γραφτεί πολλά σχετικά με το ζήτημα των τελών της ύδρευσης/ αποχέτευσης και της τιμολόγησης τους στο Κουφονήσι. Θεωρώ αναγκαίο να δοθούν ορισμένες διευκρινίσεις, προκειμένου να υπάρχει πλήρης και υπεύθυνη ενημέρωση προς τους κατοίκους και τους επαγγελματίες του νησιού μας.
Πρώτα απ’ όλα, οφείλουμε να θυμόμαστε ότι ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων είναι ο πλέον πολυνησιακός Δήμος της χώρας και ο μεγαλύτερος σε έκταση και πληθυσμό στις Κυκλάδες, με ιδιαίτερες ανάγκες και απαιτήσεις στη διαχείριση των υδάτινων πόρων.
Στο παρελθόν, για την υδροδότηση των πρώην Κοινοτήτων Κουφονησίων, Δονούσας, Σχοινούσας και Ηρακλειάς μεριμνούσε αποκλειστικά η Πολιτεία, παρέχοντας ΔΩΡΕΑΝ την προμήθεια και μεταφορά νερού με υδροφόρα πλοία. Τα νησιά μας, παρά την ανεπαρκή υδροδότηση και τη μη ικανοποιητική ποιότητα του νερού, επωφελούνταν σημαντικά από την είσπραξη εσόδων-ανταποδοτικών τελών ύψους 1,20€ έως 3,50€, με ελάχιστα ή και ανύπαρκτα λειτουργικά έξοδα.
Μετά τη συνένωση, οι Μικρές Κυκλάδες καλύπτονται στον τομέα της ύδρευσης από υποδομές Μονάδων Αφαλάτωσης και εκτεταμένα συνοδά δίκτυα ύδρευσης, τα οποία μελετήθηκαν, αδειοδοτήθηκαν, χρηματοδοτήθηκαν και υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του ενιαίου Δήμου, προσφέροντας στα νησιά μας για πρώτη φορά αυτονομία και επάρκεια ποιοτικού νερού.
Έκτοτε, οι υποδομές απαιτούν υπεύθυνους παρακολούθησης, εξειδικευμένα συνεργεία, αναλώσιμα υλικά, τακτικές συντηρήσεις, αποκατάσταση απρόβλεπτων βλαβών, καθώς και επεκτάσεις, αναβαθμίσεις και εκσυγχρονισμούς, που συνεπάγονται σημαντικές δαπάνες, ενώ το ενεργειακό κόστος για τη λειτουργία τους είναι υπεραυξημένο. Οι αυξημένες αυτές δαπάνες καλύπτονται από τους ανταποδοτικούς πόρους του Δήμου και ελαχίστως από τα ανεπαρκή και περιορισμένα χρηματοδοτικά εργαλεία της Πολιτείας.
Στα νησιά μας, έως και το έτος 2023, παρά τα προαναφερόμενα αυξημένα κόστη σε σχέση με το παρελθόν και στο πλαίσιο της ενιαίας κοινωνικής πολιτικής του Δήμου, τα ανταποδοτικά τέλη όχι μόνο δεν αυξήθηκαν, αλλά μειώθηκαν (με χρεώσεις από 0,70 € έως 2,90 € για τις επιχειρήσεις στα Κουφονήσια). Το κόστος επιμεριζόταν στο σύνολο του Δήμου, προκειμένου οι Μικρές Κυκλάδες να μην επιβαρύνονται δυσανάλογα σε σχέση με τον υπόλοιπο Δήμο.
Στη Νάξο, καθοριστικής σημασίας για την επάρκεια νερού, τη βιώσιμη ανάπτυξη και κυρίως για την οικονομική βιωσιμότητα στους τομείς ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης, αποτελούν οι δύο κύριοι ταμιευτήρες, η Λίμνη Εγγαρών και το Φράγμα Φανερωμένης, συνολικής χωρητικότητας 1.800.000 m³, που τροφοδοτούν την πόλη της Νάξου και τις τουριστικές περιοχές.
Η επάρκεια νερού στους ταμιευτήρες κρίνεται μείζονος σημασίας, καθώς δύναται να καλύπτει τα λειτουργικά κόστη στο σύνολο του Δήμου, διατηρώντας έως και το έτος 2023 (με πολιτική βούληση) τα τέλη σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα.
Αντίστοιχες σημαντικές υποδομές λειτουργούν και στον τομέα της αποχέτευσης, με βιολογικούς καθαρισμούς και εκτεταμένα δίκτυα αντλιοστασίων και αποχέτευσης σε Νάξο, Κουφονήσια και Δονούσα.
Για την εποπτεία και τη διαχείριση των περίπλοκων αυτών δικτύων (ύδρευσης – αποχέτευσης) έχουν εγκατασταθεί στη διοικητική έδρα του Δήμου σύγχρονα σύστηματα τηλεδιοίκησης.
Η ενιαία διοίκηση του Δήμου και το σύνολο των υπηρεσιών επιτρέπει και επιτάσσει τα νησιά μας να λειτουργούν με κοινή πολιτική, ενιαία έργα και ενιαία τιμολογιακή βάση.
Δυστυχώς, με το πρόβλημα της παρατεταμένης λειψυδρίας τα τελευταία έτη να έχει ενταθεί δραματικά. Με τα ελάχιστα αποθέματα νερού στους ταμιευτήρες, που το 2024 περιορίστηκαν περίπου στα 220.000 m³, σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες, τη ραγδαία αύξηση του πληθυσμού λόγω τουρισμού, καθώς και το ιδιαίτερα αυξημένο ενεργειακό κόστος και τα σημαντικά έξοδα λειτουργίας και συντήρησης των υποδομών, τα οποία καλύπτονται κατά κύριο λόγο από ιδίους,ανταποδοτικούς πόρους, έχουν δημιουργήσει έντονες οικονομικές πιέσεις στις ανταποδοτικές υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης του Δήμου μας.
Ο Δήμος, μέσω των υπηρεσιών του, λαμβάνοντας υπόψη τα πραγματικά δεδομένα, κλήθηκε να αναλάβει την ιστορική ευθύνη και την έγκαιρη λήψη πρωτοβουλιών με θάρρος, αποφασιστικότητα, ρεαλισμό και επιμονή, ώστε να αντιμετωπιστεί άμεσα και αποτελεσματικά η έκτακτη ανάγκη και να διασφαλιστεί ότι κανένα νησί δεν θα μείνει χωρίς νερό.
Οι συνθήκες αυτές, δυστυχώς, οδήγησαν στην επιτακτική ανάγκη αναπροσαρμογής (αύξησης) των τελών, με στόχο την επάρκεια και τη συνέχιση της απρόσκοπτης παροχής νερού, τη βιωσιμότητα των παρεχόμενων ανταποδοτικών υπηρεσιών και —κατά το εφικτό— τη δικαιότερη κατανομή του κόστους. Η αναπροσαρμογή εφαρμόστηκε με κλιμακωτή χρέωση, δίνοντας έμφαση στις υψηλές καταναλώσεις και προβλέποντας κοινωνική τιμολόγηση για οικίες, πολύτεκνες και μονογονεϊκές οικογένειες, άτομα με αναπηρία και ανέργους.
Η κλιμακωτή αυτή χρέωση, με τις αντίστοιχες επιβαρύνσεις, ενθαρρύνει την ορθολογική χρήση του νερού και αποτρέπει την αλόγιστη κατανάλωση, ενώ το κοινωνικό τιμολόγιο ευνοεί τις πολύτεκνες και τρίτεκνες οικογένειες, τις μονογονεϊκές, τα άτομα με αναπηρία και τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα.
Κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό ότι έχει ήδη ανατεθεί από τον Δήμο μελέτη για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, η οποία περιλαμβάνει και την τεκμηριωμένη, επιστημονική κοστολόγηση των σχετικών ανταποδοτικών τελών. Τα αποτελέσματά της θα επιτρέψουν να επαναξιολογήσουμε συνολικά τα πραγματικά δεδομένα, ώστε να προχωρήσουμε —παρά τις δυσμενείς συνθήκες— σε στοχευμένες μειώσεις, ακόμη και με αναδρομική ισχύ.
Σε πρόσφατη Γενική Συνέλευση στις 11 Σεπτεμβρίου 2024, που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Συνδέσμου Τουριστικών Επιχειρήσεων Κουφονησίων, με θέματα:
α) τη λήψη αποφάσεων για συλλογικές ενέργειες έναντι των αυξήσεων νερού και αποχέτευσης και
β) τον προγραμματισμό για το επόμενο διάστημα,
στην οποία συμμετείχα εκπροσωπώντας τη Δημοτική Αρχή, τέθηκαν εκτενώς τα όποια ζητήματα, ακούστηκαν προτάσεις και μου δόθηκε η δυνατότητα να δώσω συγκεκριμένες και ξεκάθαρες απαντήσεις σε όλα.
Ο εισηγητής της συνέλευσης, Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρηματιών, ενημέρωσε μεταξύ άλλων το σώμα ότι διατηρείται ανοιχτή επικοινωνία για το ζήτημα της αύξησης των τελών με τα αρμόδια θεσμικά όργανα: τον Δήμαρχο κ. Δημήτρη Λιανό, τον Αντιδήμαρχο Οικονομικών κ. Βαγγέλη Κατσαρά και τον Αντιδήμαρχο Κουφονησίων κ. Αντώνη Κωβαίο.
Ανέφερε επίσης ότι, σύμφωνα με τη Δημοτική Αρχή, έχει ήδη ανατεθεί και βρίσκεται σε εξέλιξη μελέτη για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και την επιστημονική κοστολόγηση των τελών, επισημαίνοντας πως έως τον Οκτώβριο αναμένονται τα δεδομένα που θα επιτρέψουν τη στοχευμένη επανεξέταση – ανακατανομή των τελών, οπότε και θα ενημερωθεί σχετικά ο Σύνδεσμος.
Στη συνέλευση δεν έλειψαν επιμέρους προσπάθειες δημιουργίας εντάσεων και αμφισβήτησης της διαδικασίας, σχετικά με τη σύνθεση του προεδρείου και τον ορισμό εκπροσώπων. Ωστόσο, οι ενέργειες αυτές δεν βρήκαν ανταπόκριση και δεν επηρέασαν την ομαλή διεξαγωγή της συνέλευσης.
Έκτοτε, και παρότι το τελικό ψήφισμα του Συνδέσμου Επιχειρηματιών απεστάλη στους αρμόδιους φορείς και δημοσιοποιήθηκε (από μέλη του ΣΤΕΚ) στα μέσα ενημέρωσης, ορισμένοι μεμονωμένοι πολίτες, χωρίς θεσμική εκπροσώπηση, συνέχισαν να τοποθετούνται δημόσια, επιχειρώντας την εργαλειοποίηση του ζητήματος. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, υπονόμευσαν την ουσία της συλλογικής προσπάθειας και του δίκαιου αιτήματος του Συνδέσμου Επιχειρηματιών Κουφονησίων, επιδιώκοντας —προφανώς για λόγους που δεν σχετίζονται με το πραγματικό διακύβευμα— να αποκομίσουν προσωπικά ή πολιτικά οφέλη.
Οι μεμονωμένες αυτές φωνές, που στηρίζονται σε ψεύδη, παραπληροφόρηση ή λαϊκίστικες και ατεκμηρίωτες προσεγγίσεις, δεν λαμβάνονται υπόψη και τελικά παράγουν τα αντίθετα αποτελέσματα.
Ως Δημοτική Αρχή γνωρίζουμε σε βάθος τις πτυχές και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της παρατεταμένης λειψυδρίας. Για αυτό εργαζόμαστε συστηματικά, βασιζόμενοι σε επιστημονικές μελέτες και στη συνεπή διαχείριση των πόρων.
Μέσα από κοινωνική συνοχή, συλλογική προσπάθεια και ευθύνη όλων μας, μπορούμε να διασφαλίσουμε την επάρκεια του νερού στο σύνολο του Δήμου μας, ώστε οι πολίτες και οι επιχειρήσεις να απολαμβάνουν ασφάλεια και σιγουριά για την απρόσκοπτη υδροδότηση, που παραμένει ζήτημα μείζονος προτεραιότητας.
